Như chúng ta đã biết, cổ phiếu là một mảnh giấy chứng nhận quyền sở hữu một phần doanh nghiệp. Khi doanh nghiệp tăng trưởng thì cổ phiếu sẽ tăng theo. Khi doanh nghiệp làm ăn thua lỗ thì cổ phiếu cũng giảm theo.

Vì thế, bạn cần phải suy nghĩ giống như một người chủ doanh nghiệp thật sự. Nếu bạn suy nghĩ giống người chủ doanh nghiệp, bạn sẽ có khả năng hiểu được tại sao doanh nghiệp tăng trưởng. Khi bạn hiểu được tại sao doanh nghiệp tăng trưởng, bạn sẽ hiểu tại sao cổ phiếu lại tăng theo. Khi cổ phiếu tăng theo, bạn sẽ có được lợi nhuận hợp lý trong dài hạn.

Nếu bạn hỏi đa số các nhà tư vấn và phân tích chứng khoán tại sao giá cổ phiếu lại tăng thì họ có thể trả lời bởi vì: do cung cầu quyết định, do tăng trưởng lợi nhuận, do công ty có thông tin tốt, do các yếu tố vĩ mô hỗ trợ, do nước ngoài mua mạnh, do…

Tất cả lý do đó điều giải thích trong ngắn hạn, bạn lại hỏi tại sao cổ phiếu tăng trưởng trong dài hạn thì họ có thể trả lời là do doanh nghiệp đó tăng trưởng tốt trong dài hạn, bạn lại hỏi làm thế nào biết doanh nghiệp đó tăng trưởng tốt trong dài hạn thì đa số sẽ không biết tại sao.
Bởi vì đa số họ không bao giờ điều hành một doanh nghiệp, họ không biết điều gì quan trọng nhất của một doanh nghiệp, trong đầu họ chỉ biết về các chỉ số cơ bản và đồ thị giá cổ phiếu.

Sự thật là các chủ doanh nghiệp về dài hạn không quan tâm nhiều lắm đến các chỉ số cơ bản, giá cổ phiếu và mô hình đánh giá cổ phiếu của các nhà phân tích.

Một người chủ doanh nghiệp chỉ biết rằng doanh nghiệp chỉ tăng trưởng khi có đủ tiền mặt để làm động lực tăng trưởng và nếu công ty có tài sản tăng trưởng nhanh hơn nợ.

Nếu doanh nghiệp không có đủ tiền mặt để tăng trưởng, họ cần phải đi vay tiền hoặc phát hành thêm cổ phiếu hoặc bán tài sản – không có cái nào về dài hạn tốt cho nhà đầu tư cả.

Vấn đề là các nhà phân tích chứng khoán không cho bạn biết về tầm quan trọng của tiền mặt, họ chỉ tập trung vào doanh thu, lợi nhuận, P/E, … Điều này cũng dễ hiểu, nếu họ tập trung quá nhiều vào dòng tiền thì thông thường sẽ khó bán cổ phiếu cho các nhà đầu tư, bởi có rất ít doanh nghiệp có thể tăng trưởng tốt về dài hạn.

Vậy sự thật đơn giản là: một doanh nghiệp không thể tăng trưởng trong dài hạn trừ khi nó có đủ dòng tiền để làm được việc đó.

Trong thế giới kinh doanh, tiền mặt là vua.
(còn tiếp)