Margin sẽ được triển khai từ tháng 9?
Hợp đồng giao dịch ký quỹ (margin) không được ủy quyền, CTCK phải đảm bảo vốn chủ sở hữu không thấp hơn vốn pháp định mới được thực hiện margin, thời hạn cho vay tối thiểu không nhất thiết phải là 3 ngày, CTCK chỉ phải mở tài khoản phụ chứ không mở 2 tài khoản… là những thông tin được ông Phạm Hồng Sơn, Vụ trưởng Vụ Quản lý kinh doanh chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết trong buổi làm việc với các thành viên thị trường ngày 04/08 xung quanh dự thảo công văn hướng dẫn thực hiện giao dịch ký quỹ.

Liên quan đến thực tiễn triển khai nghiệp vụ giao dịch ký quỹ, những băn khoăn, thắc mắc nhiều nhất vẫn tập trung ở việc nên lấy tài sản ký quỹ như thế nào, làm thế nào để giám sát, tách biệt tài khoản và cách thức xử lý tài khoản giao dịch ký quỹ trong các nghiệp vụ ra sao… Theo đại diện CTCK ACBS, giá trị tài sản ký quỹ nên được tính bao gồm cả chứng khoán nằm trong danh sách được phép giao dịch ký quỹ và tiền mặt. Đồng quan điểm với ACBS, nhiều CTCK cũng cho rằng, UBCK nên cho phép khách hàng chuyển chứng khoán từ tài khoản giao dịch tiền mặt sang tài khoản giao dịch ký quỹ để làm tăng sức mua chứng khoán.
Nhiều CTCK bày tỏ băn khoăn việc nhiều năm qua các công ty đã triển khai một số dịch vụ tài chính như margin, cầm cố, hợp tác đầu tư dưới hình thức hợp đồng hợp tác đầu tư. Hiện tỷ lệ cho vay tại các CTCK rất khác nhau và thường cao hơn nhiều so với tỷ lệ 30 -70 mà UBCK đưa ra. Vậy UBCK có hướng dẫn hay đưa ra lộ trình nào cho CYCK giảm tỷ lệ này không? Đại diện UBCK khẳng định, vấn đề margin bây giờ UBCK mới chính thức cho triển khai và không bài tỏ quan điểm về những vấn đề tài chính CTCK đang thực hiện.
Về điều kiện để khách hàng rút tiền của mình ra khỏi tài khoản ký quỹ, theo dự thảo hiện hành, khách hàng chỉ được rút tiền khi đã thanh toán mọi khoản nợ với CTCK. Đại diện CTCK Dầu khí (PSI) cho rằng, quy định này gây khó cho khách hàng trong thực tế triển khai. Ví dụ, khách hàng có thể bán được 1 tỷ đồng tại tài khoản margin, trong đó còn 100 triệu đồng đang để giao dịch ký quỹ. Ở thời điểm thị trường quá xấu, cổ phiếu không có thanh khoản, NĐT không bán được. Khi đó, khách hàng muốn rút 100 triệu đồng ra cũng không được, do chưa thực hiện xong nghĩa vụ nợ với CTCK.
Trả lời vấn đề này, ông Sơn cho rằng, đây là quy định nhằm bảo vệ CTCK khỏi rủi ro khi khách hàng dùng chứng khoán ký quỹ và đẩy giá lên cao, sau đó rút hết khoản tiền bán chứng khoán ra, để lại cho CTCK khoản nợ và chứng khoán khó thanh lý.
Việc kiến nghị cho phép khách hàng được rút tiền ra khi chưa hoàn tất mọi nghĩa vụ với CTCK được nhiều CTCK đề xuất, nhưng không phải không có ý kiến cho rằng, quy định như hiện tại là hợp lý, tránh tình trạng các CTCK phải ngậm trái đắng như trường hợp của cổ phiếu DVD. Thực tế, qua tìm hiểu của ĐTCK, một CTCK niêm yết trên TTCK trong quý 2 vừa qua đã phải trích lập tới 50 tỷ đồng nợ xấu vì trót cho khách hàng giao dịch đòn bẩy đối với cổ phiếu DVD.
Theo quy định tại dự thảo, NĐT muốn duy trì tài khoản ký quỹ phải có ít nhất 20 triệu đồng trong tài khoản. Nhiều CTCK cho rằng, mức này là quá cao và kiến nghị giảm xuống mức 2 triệu đồng/tài khoản. Tuy nhiên, ông Sơn cho rằng: “Ở thị trường Mỹ yêu cầu duy trì tài khoản margin tối thiểu 1.000 USD, nhiều quốc gia cũng yêu cầu phải có số dư tối thiểu. Quy định này nhằm tránh tình trạng NĐT mở tài khoản “rác” và các CTCK phải mất chi phí, nguồn lực quản lý các tài khoản này”.
Liên quan đến quy định các CTCK phải thực hiện báo cáo giao dịch ký quỹ về Sở GDCK trước 15h hàng ngày, các công ty cho rằng sẽ không làm kịp vì không đủ dữ liệu, quá nhiều chỉ tiêu. Đại diện UBCK cho biết, sẽ xem xét để lùi thời hạn báo cáo đến 17h mỗi ngày.
Do vấn đề quy định tại dự thảo vẫn gây ra những băn khoăn từ các thành viên thị trường, UBCK sẽ tiếp tục tiếp nhận đóng góp đến hết ngày 08/08, sau đó chỉnh lý, trình Bộ Tài chính xem xét, cho ý kiến. Dự kiến, trong tuần sau, quy chế này sẽ được ban hành và có hiệu lực ngay sau ngày ký. Tuy nhiên, ngay cả khi quy chế đã có hiệu lực thì giao dịch margin cũng không thể đi vào thực tế ngay. Bởi trên thực tế, các CTCK phải đáp ứng yêu cầu hệ thống vật chất, công nghệ thông tin. Ông Sơn cho biết, UBCK sẽ kiếm tra hệ thống công nghệ thông tin chi tiết của từng CTCK trước khi cho phép các công ty này thực hiện hoạt động margin và việc này sẽ mất thời gian.
Giao dịch margin liệu có thể triển khai ngay trong tháng 8 hay bắt đầu từ tháng 9 vẫn là câu hỏi ngỏ với cả UBCK và các CTCK thành viên.
Về công bố danh sách cổ phiếu được margin, theo dự thảo quy chế, quyền công bố vẫn thuộc về Sở GDCK.
Bùi Sưởng - Thành Đoàn
đầu tư chứng khoán



Xem bài viết: Margin sẽ được triển khai từ tháng 9?